Nắm bắt tâm lý trẻ em theo các giai đoạn phát triển

Khám phá và nắm bắt tâm lý trẻ em qua các giai đoạn phát triển

Nắm bắt tâm lý trẻ em giúp người lớn hiểu rõ hơn về sự thay đổi và trưởng thành của các con qua từng giai đoạn. Đồng thời giúp cha mẹ và người chăm sóc có thể định hướng đúng đắn cho sự phát triển của con trong tương lai.

1. Giai đoạn từ 0 - 1 tuổi

Ngay khi cất tiếng khóc chào đời, trẻ bắt đầu học cách làm quen với môi trường mới khiến con dần hình thành thói quen sống. Trong giai đoạn phát triển tâm lý này, trẻ chỉ cần được người lớn thỏa mãn những nhu cầu bản năng như ăn, ngủ, đi lại, chơi. Nếu cha mẹ gần gũi và đáp ứng trong giới hạn cho phép, điều này sẽ có tác động tích cực đến tâm lý và nhân cách của trẻ sau này.

Đối với trẻ từ 0 - 1 tuổi, con thường giao tiếp chủ yếu bằng tiếng kêu và ánh mắt. Từ tháng thứ 2 hoặc thứ 3, trẻ biết cười, nhận diện giọng nói của cha mẹ và phân biệt người quen hay không quen. Trẻ thích được ôm ấp và biểu hiện cảm xúc rõ rệt hơn khi vui hoặc buồn.

Khi được 8 tháng tuổi trở lên, trẻ bắt đầu phát ra những âm đơn giản và biết phân biệt người lạ - người quen. Tất cả nhu cầu của trẻ khi được đáp ứng trong môi trường sống ổn định sẽ tạo cảm giác an toàn và thúc đẩy sự phát triển tốt. Ngược lại, nếu người mẹ gặp bất ổn về tâm lý hoặc trẻ sống trong môi trường thay đổi liên tục, có thể gây ra những vấn đề tâm lý cho trẻ. 

2. Giai đoạn từ 1 - 3 tuổi

Từ 1 đến 3 tuổi là giai đoạn phát triển vàng khi trẻ bắt đầu tò mò và khám phá thế giới xung quanh. Bé không còn cần người khác bế hay đưa đồ vật mà tự tiếp xúc thông qua cảm giác và vận động. Cùng với sự phát triển ngôn ngữ, trẻ có thể chủ động giao tiếp với người lớn tạo nên những tương tác tích cực trong quá trình học hỏi.

Sự phát triển tâm lý của trẻ trong giai đoạn này phụ thuộc nhiều vào cách giao tiếp và hành xử của người lớn. Trẻ hiểu được lời nói và thái độ của cha mẹ, nên những lời yêu thương và cử chỉ ân cần sẽ có tác động tích cực đến tâm lý và hành vi của trẻ. Trẻ bắt đầu nhận thức về bản thân thông qua việc nhìn thấy mình trong gương và nhận ra sự tồn tại của đồ vật xung quanh ngay cả khi không thấy trực tiếp.

Cảm xúc của trẻ từ 1 - 3 tuổi thay đổi nhanh chóng và có thể bộc lộ rõ nét qua các phản ứng như giận dữ hoặc vui vẻ. Trẻ bắt đầu đặt nhiều câu hỏi về thế giới xung quanh và tham gia vào các hoạt động nhóm với bạn bè cùng lứa. Trí tưởng tượng của trẻ cũng phát triển mạnh, khiến trẻ đặc biệt hứng thú với các trò chơi đóng vai và các hoạt động sáng tạo.

3. Giai đoạn từ 3 - 6 tuổi

Trẻ đã có khả năng tự khám phá thế giới xung quanh, linh hoạt sử dụng các vật dụng hàng ngày và vốn từ ngày càng phong phú. Lúc này, các bé hiểu được ngôn ngữ của người lớn và có thể diễn đạt suy nghĩ của mình bằng những câu nói rõ ràng. Tính tò mò của trẻ phát triển mạnh mẽ, thường đặt ra nhiều câu hỏi tại sao và bày tỏ ý kiến cá nhân.

Cùng với việc nhận thức về bản thân, trẻ từ 3 đến 6 tuổi cũng bắt đầu nhận thức về giới tính và vị trí của mình trong xã hội. Con không ngừng khám phá và mở rộng thêm các hoạt động tiếp xúc với đồ vật cùng con người xung quanh, đồng thời thể hiện sự độc lập nhưng vẫn cần sự chú ý từ cha mẹ.

Trong mối quan hệ gia đình, trẻ thể hiện sự độc lập nhưng vẫn mong muốn nhận được quan tâm và yêu thương từ phụ huynh. Con thích kết bạn và tham gia vào các hoạt động nhóm, tuy nhiên cũng dễ bộc lộ cảm xúc tức giận một cách trực tiếp. Việc khuyến khích và định hướng tích cực trong giai đoạn này sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện và tự tin hơn trong việc khám phá thế giới xung quanh.

4. Giai đoạn từ 6 - trên 11 tuổi

Đây là quá trình đánh dấu cột mốc trẻ đến trường và phải sử dụng nhiều thứ bên trong hơn trí nhớ cùng tư duy. Đây là giai đoạn quan trọng cho sự phát triển tâm lý của trẻ cùng với sự hỗ trợ và quan tâm từ phụ huynh để con phát triển tốt hơn.

Trẻ em từ 6 đến 11 tuổi không chỉ phát triển về mặt học tập mà còn hình thành nhân cách của mình. Bé bắt đầu nhận thức rõ hơn về các quy tắc xã hội và giá trị của bản thân. Sự hướng dẫn từ thầy cô và sự gương mẫu của gia đình sẽ giúp trẻ xây dựng những hành vi có ý thức và biết tuân theo các chuẩn mực xã hội.

Giai đoạn này, trẻ trở nên nhạy cảm hơn đối với phản ứng của người khác về hành vi của mình. Con cũng bắt đầu phát triển khả năng tự định hướng và nhận thức rõ hơn về thế giới xung quanh, từ những mối quan hệ gần gũi đến những quan hệ mới như bạn bè và thầy cô.

5. Giai đoạn từ 11 - 16 tuổi

Giai đoạn từ 11 đến 16 tuổi là giai đoạn quan trọng chuẩn bị cho sự trưởng thành với nhiều thay đổi cả về thể chất lẫn tâm sinh lý của trẻ. Thiếu niên bắt đầu quan tâm đến những sự thay đổi về bản thân, ý thức được cá nhân và dựa vào các tiêu chuẩn xã hội để đánh giá hành vi cùng hoạt động của mình.

Trong giai đoạn này, những lời khen và chỉ trích đều có thể ảnh hưởng đến cảm nhận của thiếu niên về bản thân. Ngoài ra, sự phát triển về thể chất nhanh chóng và sự phát triển sinh dục cũng là đặc điểm nổi bật của giai đoạn này, hay còn gọi là tuổi dậy thì.

Trẻ ở độ tuổi này cũng trải qua sự thay đổi trong mối quan hệ xã hội từ gia đình sang bạn bè. Con cần sự độc lập và mong muốn được tôn trọng ý kiến cá nhân hơn là chỉ được chiều chuộng. Đồng thời, đây là thời điểm bắt đầu xác định nhân cách và lựa chọn con đường phát triển cá nhân, nghề nghiệp.

Cha mẹ nên làm gì để nắm bắt tâm lý trẻ em tốt hơn?

Để nắm bắt tâm lý trẻ em hiệu quả, các bậc phụ huynh nên tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp khi cần thiết và có những chiến lược chăm sóc cùng định hướng đúng đắn, cụ thể hơn như sau:

1. Tìm kiếm sự trợ giúp từ chuyên gia

Để nắm bắt tâm lý của con trẻ một cách hiệu quả, cha mẹ nên cân nhắc tìm kiếm sự trợ giúp từ các chuyên gia tâm lý. Tham vấn với những chuyên gia có chuyên môn sẽ giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về các giai đoạn phát triển của trẻ, từ đó có thể áp dụng các phương pháp phù hợp để định hướng, chăm sóc con trong quá trình trưởng thành.

Các chuyên gia tâm lý thường đưa ra các phương pháp cụ thể để hướng dẫn cha mẹ nắm bắt tâm lý trẻ và giúp con vượt qua các khủng hoảng tâm lý ở từng giai đoạn khác nhau. Chẳng hạn như việc xây dựng mối quan hệ tình cảm, giúp trẻ phát triển kỹ năng xã hội và giải quyết xung đột. Các phương pháp này không chỉ giúp người lớn nắm rõ về tâm lý con cái mà còn thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ.

Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam là một trong những địa chỉ có thể mang đến sự hỗ trợ chuyên sâu về vấn đề khám phá và nắm bắt tâm lý trẻ em cho các bậc phụ huynh. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và phương pháp hỗ trợ trị liệu hiện đại, Trung tâm vừa đảm bảo các phương pháp là hoàn toàn phù hợp vừa mang đến sự an tâm cho cha mẹ khi giải quyết các thách thức về tâm lý của con em mình.

Chuyên gia tại NHC Việt Nam có khả năng nắm bắt và phân tích nguyên nhân gây ra khủng hoảng tâm lý ở trẻ. Dựa trên kinh nghiệm và năng lực, chuyên gia đưa ra các giải pháp can thiệp phù hợp, giúp trẻ ổn định tâm lý và cha mẹ có thể thấu hiểu hơn khó khăn của các em. Ngoài ra, chuyên gia còn trang bị cho trẻ em những kỹ năng cần thiết để đối phó với thách thức trong cuộc sống, từ đó trở nên mạnh mẽ và tự tin hơn.

Trung tâm cũng giúp phụ huynh hiểu rõ hơn tâm lý của con và áp dụng cách giáo dục, ứng xử phù hợp với từng độ tuổi. Với sự tận tâm và kiến thức chuyên môn sâu, các chuyên gia đã giúp nhiều gia đình giải quyết hiệu quả các vấn đề tâm lý và xây dựng lại sự hòa thuận trong gia đình.

Liệu trình trị liệu tâm lý tại Trung tâm NHC Việt Nam được thiết kế kéo dài 28 ngày gồm 7 buổi trị liệu 1 - 1 với các chuyên gia và 14 buổi trị liệu từ xa do các Master Coach hướng dẫn. Phương pháp này không sử dụng thuốc, tập trung vào việc phục hồi tự nhiên để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Qua liệu trình này, trẻ sẽ dần khôi phục năng lượng và phù hợp với hoạt động theo độ tuổi của mình, đồng thời đưa ra thông tin hướng dẫn cho phụ huynh để hỗ trợ con một cách tốt nhất.

Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam là điểm đến đáng tin cậy của phụ huynh trong việc hiểu sâu hơn về tâm lý con cái và áp dụng những phương pháp giáo dục phù hợp. Với sự tận tâm, kiến thức chuyên môn và phương pháp trị liệu khoa học, Trung tâm đã và đang đóng góp tích cực vào việc xây dựng gia đình hòa thuận và yêu thương.

TRUNG TÂM TÂM LÝ TRỊ LIỆU NHC VIỆT NAM:

• Cơ sở 1: Số 11 ngõ 83 Trần Duy Hưng, Trung Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội (Xem bản đồ)

• Cơ sở 2: Số 37 Thâm Tâm, Yên Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội (Xem bản đồ)

• Cơ sở 3: Số 18 Phan Chu Trinh, Phường 13, quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh (Xem bản đồ)

• Cơ sở 4: Số 107 Hoàng Hoa Thám, Phường 6, quận Bình Thạnh, TP.Hồ Chí Minh (Xem bản đồ)

• Hotline: 096 589 8008

• Website: tamlytrilieunhc.com

• Fanpage: fb.com/tamlytrilieunhc

2. Dành nhiều thời gian cho con

Để nắm bắt tâm lý trẻ em hiệu quả, cha mẹ có thể dành thời gian cho con bằng cách thực hiện những hoạt động sau:

• Dành thời gian chất lượng để thường xuyên cùng tham gia vào các hoạt động yêu thích của con như đọc sách, chơi game, thực hiện các hoạt động ngoài trời

• Động viên và khuyến khích con trong các hoạt động học tập, sáng tạo và xã hội giúp trẻ phát triển sự tự tin và tính tự giác.

• Đặt ra ranh giới rõ ràng để trẻ hiểu được giới hạn của hành vi. Đồng thời nhất quán khi áp dụng các quy tắc và kỷ luật để trẻ có thể hình thành các thói quen và quyết định có ý thức hơn.

• Chăm sóc sức khỏe và tạo thói quen sống lành mạnh cho trẻ thông qua chế độ ăn uống đủ dinh dưỡng, rèn luyện thể chất cũng như giáo dục về vệ sinh cá nhân

Việc tìm hiểu và nắm bắt tâm lý trẻ em là điều vô cùng cần thiết đối với mỗi gia đình và xã hội. Hiểu rõ các giai đoạn hình thành tâm lý giúp cha mẹ, giáo viên và những người chăm sóc bé có thể hỗ trợ tốt hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển toàn diện của trẻ.

Có thể bạn quan tâm:

• Trẻ 2 tuổi chưa biết nói: Nguyên nhân và 7 Lời khuyên cho cha mẹ

• Trẻ chậm phát triển ngôn ngữ: Biểu hiện và cách điều trị

• Cha mẹ hoang mang khi trẻ 4 tuổi chưa biết nói: 3 Điều nên làm

• Rối loạn ngôn ngữ diễn đạt ở trẻ: Biểu hiện và cách khắc phục