Suy tim độ 1: Giai đoạn sớm của bệnh và giải pháp điều trị an toàn

Bệnh suy tim độ 1 là gì?

Suy tim độ 1 là giai đoạn nhẹ nhất của bệnh suy tim, bệnh nhân không gặp phải bất kỳ giới hạn nào về hoạt động thể chất. Những người mắc bệnh lý này có thể tiếp tục hoạt động bình thường mà không cảm thấy khó thở, mệt mỏi…

Trong bệnh suy tim độ 1, tim vẫn còn khả năng bơm máu đủ để đáp ứng nhu cầu của cơ thể khi nghỉ ngơi và khi tập thể dục. Tuy nhiên nếu không được điều trị, bệnh có thể tiến triển đến các giai đoạn nghiêm trọng hơn.

Thông thường, bệnh suy tim được phân loại theo các cấp độ khác nhau dựa trên mức độ nghiêm trọng và khả năng hoạt động thể chất của người bệnh.

Phân loại của NYHA

• Độ I: Không có hạn chế đáng kể về hoạt động thể chất. Hoạt động thông thường không gây triệu chứng, bao gồm mệt mỏi, khó thở hoặc nhịp tim nhanh.
• Độ II: Có hạn chế nhẹ về hoạt động thể chất. Người bệnh thoải mái khi nghỉ ngơi nhưng các hoạt động thông thường có thể gây ra mệt mỏi, khó thở hoặc nhịp tim nhanh.
• Độ III: Hoạt động thể chất bị hạn chế. Mặc dù người bệnh cảm thấy thoải mái khi nghỉ ngơi, nhưng ít hoạt động hơn nhiều so với bình thường cũng gây ra triệu chứng.
• Độ IV: Hạn chế khả năng hoạt động thể chất ở mức nghiêm trọng. Các triệu chứng của suy tim có thể xuất hiện ngay cả khi nghỉ ngơi và tăng lên khi thực hiện bất kỳ hoạt động thể chất nào.

Phân loại của AHA/ACC

• Giai đoạn A: Có nguy cơ mắc suy tim. Mặc dù vậy, cấu trúc tim chưa có bất kỳ tổn thương nào, bệnh nhân chưa có triệu chứng của suy tim.
• Giai đoạn B: Có tổn thương cấu trúc tim, nhưng triệu chứng chưa xảy ra.
• Giai đoạn C: Có tổn thương cấu trúc tim, đã từng hoặc đang có triệu chứng suy tim.
• Giai đoạn D: Suy tim tiến triển và triệu chứng nghiêm trọng cần can thiệp y tế đặc biệt như phẫu thuật hoặc điều trị nội trú liên tục.

Nguyên nhân gây bệnh suy tim độ 1

Suy tim độ 1 hay suy tim giai đoạn đầu xảy ra do tim không còn khả năng bơm máu hiệu quả như thường lệ, nhưng các triệu chứng vẫn chưa rõ ràng hoặc chỉ xuất hiện khi cơ thể phải hoạt động nặng. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến có thể dẫn đến suy tim độ 1:

• Bệnh động mạch vành: Sự tích tụ của mảng bám trong các động mạch có thể hạn chế lưu lượng máu đến cơ tim, dẫn đến thiếu máu cục bộ và có thể gây ra tổn thương tim từ từ.
• Tăng huyết áp: Áp lực máu cao liên tục có thể khiến cơ tim dày lên và cứng lại, làm suy giảm khả năng bơm máu.
• Bệnh van tim: Các vấn đề về van tim, như hẹp van hoặc rò rỉ van yêu cầu tim phải làm việc nặng hơn để bơm máu, có thể dẫn đến suy tim.
• Bệnh tim bẩm sinh: Những khuyết tật cấu trúc tim có từ khi sinh ra cũng có thể gây ra suy tim ngay từ những giai đoạn đầu.
• Tiền sử nhồi máu cơ tim: Nhồi máu cơ tim có thể làm tổn thương cơ tim. Từ đó làm giảm khả năng bơm máu.
• Rối loạn nhịp tim: Nhịp tim không đều có thể ảnh hưởng đến khả năng bơm máu hiệu quả của tim.
• Lạm dụng rượu và các chất gây nghiện: Lạm dụng rượu lâu dài hoặc sử dụng các chất gây nghiện khác có thể gây tổn thương cơ tim.
• Đái tháo đường và các tình trạng khác: Suy tim có thể do bệnh đái tháo đường không được kiểm soát tốt và tình trạng viêm mãn tính.
• Lối sống thiếu vận động và béo phì: Béo phì và thiếu hoạt động thể chất cũng có thể góp phần làm tăng nguy cơ suy tim độ 1.

Triệu chứng và dấu hiệu của bệnh suy tim độ 1

Suy tim độ 1 (giai đoạn đầu) thường không có triệu chứng rõ ràng hoặc các triệu chứng chỉ xuất hiện khi thực hiện các hoạt động nặng. Một số dấu hiệu và triệu chứng mà người bệnh có thể nhận thấy, bao gồm:

• Mệt mỏi
• Khó thở
• Nhịp tim không đều. Cảm giác tim đập nhanh hoặc không đều khi làm việc nặng hoặc sau khi tập thể dục.
• Sưng phù. Một số người có thể nhận thấy sự sưng nhẹ ở chân hoặc bàn chân, đặc biệt là vào cuối ngày hoặc sau khi ngồi lâu.

Những triệu chứng này có thể không đáng kể và dễ bị bỏ qua vì chúng chỉ xuất hiện khi cơ thể phải hoạt động nặng. Do đó, việc theo dõi sức khỏe định kỳ và thăm khám bác sĩ là rất quan trọng để phát hiện sớm và xử lý kịp thời. 

Bệnh suy tim độ 1 có nguy hiểm không?

Mặc dù là giai đoạn đầu và có thể không gây ra triệu chứng, nhưng bệnh suy tim độ 1 vẫn là một tình trạng cần được quan tâm và theo dõi cẩn thận. 

Ở độ 1, bệnh không trực tiếp gây nguy hiểm nghiêm trọng như các giai đoạn sau của suy tim. Tuy nhiên nếu không được điều trị và quản lý đúng cách, suy tim độ 1 có thể tiến triển thành các giai đoạn nặng hơn và gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Cụ thể:

• Nhồi máu cơ tim do lưu lượng máu giảm đến cơ tim.
• Rối loạn nhịp tim, có thể dẫn đến đột quỵ.
• Suy thận do tim không bơm máu hiệu quả làm giảm lưu lượng máu đến thận
• Tràn dịch. Dịch có thể tích tụ trong các phế nang của phổi (phù phổi) hoặc trong các khoang khác của cơ thể khác, gây phù ở chân và bụng.
• Suy giảm công suất tim gây ra mệt mỏi, suy nhược và hạn chế hoạt động hàng ngày.
• Đột tử tim.

Chẩn đoán bệnh suy tim độ 1 như thế nào?

Chẩn đoán bệnh suy tim độ 1 thường dựa trên đánh giá lâm sàng kết hợp với một số xét nghiệm xác định chức năng tim, nhận dạng các nguyên nhân có thể gây ra suy tim.

• Khám lâm sàng: Hỏi tiền sử bệnh tật và các triệu chứng, kiểm tra các dấu hiệu vật lý như nghe tim và phổi, kiểm tra sưng phù ở chân và các vùng khác.
• Xét nghiệm máu: Các xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện các yếu tố nguy cơ của suy tim, chẳng hạn như mức natriuretic peptide (BNP hoặc NT-proBNP), một loại protein được tim tiết ra khi tim phải làm việc nhiều hơn bình thường. Các xét nghiệm khác có thể bao gồm chức năng thận, gan và mức cholesterol.
• Điện tâm đồ (ECG): Đây là xét nghiệm ghi lại hoạt động điện của tim, giúp phát hiện nhịp tim bất thường hoặc các dấu hiệu của nhồi máu cơ tim trước đây.
• Siêu âm tim: Giúp đánh giá chức năng và cấu trúc của tim, bao gồm độ co bóp của cơ tim, tình trạng của các van tim và khả năng bơm máu.
• Xét nghiệm gắng sức: Kiểm tra hoạt động của tim trong khi bệnh nhân thực hiện hoạt động thể chất hoặc dưới tác động của thuốc. Từ đó đánh giá khả năng chịu đựng của tim.
• Chụp cộng hưởng từ tim (Cardiac MRI): Nó cung cấp hình ảnh chi tiết về cấu trúc và chức năng của tim.
• Chụp CT tim: Kiểm tra các mạch máu cung cấp máu cho tim (động mạch vành) và tìm dấu hiệu của bệnh động mạch vành.

Phương pháp điều trị bệnh suy tim độ 1

Điều trị bệnh suy tim độ 1 nhằm mục đích kiểm soát triệu chứng, ngăn chặn sự tiến triển của bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

1. Thay đổi lối sống

Lối sống lành mạnh có thể góp phần ngăn ngừa sự tiến triển và những biến chứng của bệnh suy tim.

• Ăn uống lành mạnh: Giảm lượng muối trong chế độ ăn để tránh giữ nước và tăng áp lực lên tim. Người bệnh chú ý bổ sung nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc để tăng khả năng phục hồi tim.
• Tập thể dục đều đặn: Duy trì lối sống năng động, tập thể dục 30 phút/ ngày giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và sức bền tổng thể.
• Kiểm soát cân nặng: Điều này giúp giảm gánh nặng cho tim.
• Ngừng hút thuốc và hạn chế rượu: Rượu và thuốc lá đều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch. Do đó bạn cần ngừng hoặc hạn chế sử dụng.
• Giảm stress: Căng thẳng cũng như stress ảnh hưởng đáng kể đến hệ tim mạch, tăng nguy cơ đột quỵ, đặc biệt là những người lớn tuổi. Vì vậy người bệnh nên giữ tâm trạng thoải mái, áp dụng các biện pháp giảm stress như thiền, yoga, đi du lịch hoặc thực hiện kỹ thuật thở sâu.
• Ngủ đủ giấc: Không thức quá khuya, nên ngủ đủ 7  - 8 tiếng mỗi đêm và nghỉ ngơi đầy đủ.

2. Sử dụng thuốc

Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc sau để giúp quản lý suy tim:

• Thuốc chẹn beta: Thuốc này thường được chỉ định để giảm tải áp lực cho tim bằng cách làm chậm nhịp tim và giảm huyết áp.
• Thuốc chẹn kênh canxi: Đây là một trong những nhóm thuốc chính trong điều trị suy tim độ 1. Thuốc này giúp hạ huyết áp và giảm sự cần thiết của tim trong việc bơm máu.
• Thuốc lợi tiểu: Giúp loại bỏ lượng nước dư thừa và muối qua nước tiểu.Từ đó làm giảm phù nề và làm gánh nặng cho tim.
• Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE inhibitors): Bệnh nhân được dùng nhóm thuốc này để làm giãn mạch máu và giảm áp lực làm việc của tim.
• Thuốc chẹn thụ thể angiotensin (ARB): Đây là một lựa chọn khác để làm giãn mạch máu nếu không dung nạp được ACE inhibitors.
• Thuốc điều chỉnh nhịp tim: Bệnh nhân được chỉ định thuốc điều chỉnh nhịp tim trong trường hợp có rối loạn nhịp tim.

3. Theo dõi y tế định kỳ

Đây là điều quan trọng đối với bệnh nhân bị suy tim độ 1. Cần thăm khám định kỳ để theo dõi tiến trình của bệnh, đánh giá chức năng và hoạt động của tim, từ đó điều chỉnh phác đồ điều trị khi cần thiết.

4. Can thiệp phẫu thuật

Trong một số trường hợp, các can thiệp y tế như phẫu thuật hoặc đặt máy tạo nhịp tim có thể được cân nhắc nếu suy tim tiến triển hoặc nếu có các vấn đề khác liên quan đến tim.

Phòng ngừa bệnh suy tim độ 1

Phòng ngừa bệnh suy tim, bao gồm cả suy tim độ 1 chủ yếu dựa vào việc loại bỏ các yếu tố nguy cơ và duy trì lối sống lành mạnh. 

• Kiểm soát huyết áp nếu bạn bị cao huyết áp.
• Duy trì cân nặng hợp lý. Thực hiện chế độ tập luyện và ăn uống lành mạnh nếu bạn bị béo phì hoặc thừa cân.
• Ngừng hút thuốc, giảm uống rượu.
• Tập thể dục đều đặn mỗi ngày để cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ suy tim.
• Ăn uống lành mạnh với thực đơn nhiều rau, trái cây. Ngoài ra nên ăn thêm ngũ cốc nguyên hạt và protein nạc. Giảm lượng muối, đường và chất béo không lành mạnh.
• Tránh stress hoặc lo lắng quá mức.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ, điều trị các bệnh lý có thể làm tăng nguy cơ suy tim như máu nhiễm mỡ, bệnh tiểu đường và bệnh cao huyết áp.

Mặc dù suy tim độ 1 là giai đoạn nhẹ nhất của bệnh suy tim, nhưng việc khám thường xuyên và kiểm soát tốt là điều cần thiết. Người bệnh tuân thủ chỉ định của bác sĩ để ngăn bệnh trở nên nghiêm trọng hơn.

>> ĐỌC NGAY: 

• Thuốc Dân Tộc Đồng Hành Cùng Dự Án Bảo Vệ Tim Mạch Việt Nam