Giai đoạn suy tim độ 2: Triệu chứng nhận biết và cách chữa trị

Suy tim độ 2 là gì?

 Hệ thống Phân loại của NYHA ( Hiệp hội Tim mạch New York), bệnh suy tim được phân thành 4 cấp độ phát triển. Mỗi giai đoạn sẽ phản ánh mức độ tiến triển của bệnh cùng những ảnh hưởng tới sức khỏe và đời sống sinh hoạt của bệnh nhân.

Suy tim độ 2 vẫn được xem là cấp độ nhẹ của bệnh. Tuy nhiên, giai đoạn này khá nhạy cảm bởi nếu không được kiểm soát tốt, bệnh có thể tiến triển sang cấp độ nặng hơn gây khó khăn cho quá trình điều trị.

Ở giai đoạn suy tim độ 2, bệnh nhân không chỉ bị hạn chế bởi các hoạt động nặng mà đã bắt đầu cảm nhận rõ các triệu chứng của suy tim khi thực hiện các hoạt động vừa phải. Các dấu hiệu thường gặp bao gồm khó thở, mệt mỏi và đôi khi là đau ngực, đặc biệt là trong khi làm việc nặng hoặc leo cầu thang nhanh. Điều này cho thấy tim đã không còn khả năng bơm máu hiệu quả dẫn đến tình trạng thiếu hụt oxy ở các cơ quan trong khi hoạt động.

Nguyên nhân gây suy tim độ 2

Suy tim độ 2 thường là hậu quả của việc không kiểm soát và điều trị bệnh tốt trong giai đoạn 1. Có nhiều nguyên nhân và các yếu tố thúc đẩy sự phát triển của bệnh, bao gồm:

• Bệnh động mạch vành
• Tăng huyết áp
• Bệnh van tim
• Đái tháo đường
• Béo phì
• Sử dụng rượu bia và thuốc lá
• Mức cholesterol cao
• Lối sống ít vận động
• Tuổi tác
• Lịch sử gia đình mắc bệnh tim mạch
• Nhiễm trùng tim, ví dụ như viêm cơ tim…

Triệu chứng nhận biết suy tim độ 2

Suy tim giai đoạn 2 đánh dấu thời điểm bệnh nhân bắt đầu nhận thấy rõ các triệu chứng khi hoạt động với cường độ trung bình. Người bệnh nên đề phòng khi nhận thấy các dấu hiệu sau:

• Khó thở: Cảm giác thiếu hơi thường gặp ở những bệnh nhân mắc suy tim độ 2, đặc biệt khi gắng sức như leo cầu thang hoặc đi bộ nhanh.
• Mệt mỏi: Đây là triệu chứng phổ biến nhất của bệnh. Người bệnh có cảm giác mệt mỏi kéo dài, thường xuyên cảm thấy kiệt sức ngay cả khi làm việc nhẹ.

• Phù nề: Bệnh nhân bị sưng tay, chân, mắt cá chân hoặc bàn chân do tích tụ dịch. Các dấu hiệu này xuất hiện nhiều hơn vào cuối ngày hoặc sau khi ngồi/đứng lâu.
• Tăng cân không giải thích được: Cân nặng tăng đột ngột có thể là dấu hiệu của việc tích tụ chất lỏng khi tim không bơm máu hiệu quả.
• Tăng nhịp tim: Tim đập nhanh hoặc cảm giác tim đập không đều.
• Khó chịu ở ngực: Bệnh nhân có cảm giác đau hoặc áp lực ở ngực, đặc biệt khi gắng sức.
• Ho kéo dài: Triệu chứng ho ở bệnh nhân suy tim độ 2 có thể kéo dài và tệ hơn vào ban đêm hoặc khi nằm xuống.
• Chóng mặt hoặc choáng váng: Cảm giác chóng mặt hoặc như sắp ngất, đặc biệt khi đứng lên.

Suy tim độ 2 có nguy hiểm không?

Bệnh suy tim độ 2 dù còn nhẹ và chưa quá nguy hiểm nhưng tình trạng mệt mỏi, khó thở, đau tức ngực kèm theo các triệu chứng khác đã xuất hiện rõ ràng ngay cả khi người bệnh chỉ thực hiện các hoạt động thể lực vừa phải. Điều này làm ảnh hưởng đáng kể đến đời sống sinh hoạt cũng như khả năng làm việc của bệnh nhân, nhất là những người lao động tay chân.

Hơn nữa, nếu không được điều trị tốt, suy tim giai đoạn 2 có thể nhanh chóng tiến triển sang suy tim độ 3, 4 và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho bệnh nhân như:

• Suy tim cấp tính
• Suy tim sung huyết
• Suy kiệt sức khỏe
• Giảm chức năng thận
• Đột quỵ, tử vong…

Việc quản lý chặt chẽ các yếu tố nguy cơ và điều trị theo chỉ định của bác sĩ là rất quan trọng để ngăn ngừa tình trạng suy tim độ 2 trở nên tồi tệ hơn.

Chẩn đoán suy tim độ 2

Để chẩn đoán suy tim độ 2, bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng kết hợp với các xét nghiệm cụ thể để đánh giá tình trạng của tim và mức độ suy giảm chức năng.

Khám lâm sàng:

• Kiểm tra tiền sử và triệu chứng bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi chi tiết về các triệu chứng, tiền sử bệnh tật và hoạt động hàng ngày để nhận định các dấu hiệu của suy tim.
• Khám thực thể:Các hoạt động được thực hiện bao gồm nghe phổi, tim, đo huyết áp và kiểm tra sự tích tụ chất lỏng trong cơ thể.

Các xét nghiệm:

• Xét nghiệm máu: Kiểm tra nồng độ natriuretic peptides (BNP hoặc NT-proBNP) để đánh giá mức độ suy tim.
• Siêu âm tim (echocardiogram): Đây là xét nghiệm không xâm lấn giúp đánh giá cấu trúc và chức năng của các van tim, cơ tim và tình trạng co bóp của tim.
• Chụp MRI tim: Đây là phương pháp chụp hình chuyên sâu để đánh giá chức năng của tim, đặc biệt trong việc nghiên cứu lưu lượng máu và hoạt động của cơ tim ở mức độ vi mô. Điều này sẽ giúp phát hiện ra các nguyên nhân gây suy tim độ 2 có liên quan đến bệnh cơ tim.
• X-quang ngực: Hỗ trợ phát hiện sự phì đại của tim và tích tụ chất lỏng trong phổi.
• Điện tâm đồ (ECG): Đo điện hoạt động của tim, giúp phát hiện rối loạn nhịp tim và các dấu hiệu suy tim khác.
• Xét nghiệm nồng độ troponin trong máu: Troponin là một loại protein thường được giải phóng vào máu khi có tổn thương cơ tim. Xét nghiệm này giúp phát hiện các tổn thương nhỏ đến tim mà các xét nghiệm khác có thể không phát hiện được.
• Xét nghiệm nồng độ electrolyte: Nồng độ các ion như kali và natri trong máu có ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng tim và nhịp tim. Do đó việc đo đạc chính xác các chỉ số này có ý nghĩa quan trọng trong việc chẩn đoán và theo dõi điều trị suy tim.
• Thử nghiệm gắng sức: Đánh giá khả năng chịu đựng của tim dưới áp lực, thông qua việc theo dõi tim trong khi bệnh nhân thực hiện các hoạt động thể chất.

Việc kết hợp nhiều phương pháp cùng lúc giúp bác sĩ có cái nhìn toàn diện về tình trạng suy tim độ 2, từ đó đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Cách điều trị suy tim độ 2

Các phương pháp điều trị suy tim giai đoạn 2 bao gồm thay đổi lối sống kết hợp với sử dụng thuốc, chăm sóc và theo dõi tại nhà. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể cần đến phẫu thuật.

Mục tiêu chính của điều trị:

• Giảm thiểu các triệu chứng
• Cải thiện chất lượng cuộc sống 
• Ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. 

1. Thay đổi lối sống

Những điều chỉnh trong cuộc sống hàng ngày không chỉ hỗ trợ các biện pháp điều trị khác mà còn có thể đóng một vai trò quyết định trong việc kiểm soát và cải thiện các triệu chứng của bệnh, giúp ngăn chặn sự tiến triển của suy tim độ 2.

Trong ăn uống và sinh hoạt hàng ngày, người bệnh cần lưu ý:

• Giảm muối trong chế độ ăn uống: Hạn chế muối giúp kiểm soát huyết áp và giảm bớt gánh nặng cho tim.
• Tập thể dục đều đặn: Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ hoặc bơi lội được khuyến khích để cải thiện sức khỏe tim mạch.
• Cai thuốc lá và hạn chế rượu bia: Những thói quen này có hại cho sức khỏe tim mạch và cần được loại bỏ.
• Giữ cân nặng hợp lý: Giảm cân nếu thừa cân hoặc béo phì để giảm gánh nặng cho tim.

2. Dùng thuốc trị suy tim độ 2

Dùng thuốc là một phần không thể thiếu trong quá trình điều trị. Một số loại thuốc có thể giúp cải thiện các triệu chứng và làm chậm tiến trình của bệnh, từ đó cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân. 

Dưới đây là các loại thuốc có thể được bác sĩ kê đơn để điều trị suy tim độ 2:

• Thuốc ức chế men chuyển angiotensin: Bao gồm Enalapril, Lisinopril hay Ramipril… Chúng giúp giãn mạch máu, làm giảm áp lực cho tim, từ đó cải thiện lưu lượng máu.
• Thuốc chẹn beta: Thông dụng nhất là Carvedilol, Metoprolol, Bisoprolol. Nhóm thuốc này được sử dụng nhằm mục đích giảm nhịp tim và hạ huyết áp, giải phóng áp lực lên tim, đồng thời giúp ngăn ngừa các rối loạn nhịp tim.
• Thuốc lợi tiểu (Diuretics):  Giúp cơ thể loại bỏ lượng muối cùng nước thừa thông qua nước tiểu, làm giảm phù nề và gánh nặng cho tim do tích tụ chất lỏng. Các thuốc lợi tiểu thường được bác sĩ kê đơn để điều trị suy tim độ 2 là Furosemide (Lasix), Hydrochlorothiazide. 
• Thuốc chẹn thụ thể angiotensin II (ARBs): Tương tự như ACE inhibitors, các thuốc ARBs cũng giúp giãn mạch máu và làm giảm áp lực lên tim. Nhóm thuốc này chủ yếu được chỉ định khi bệnh nhân không dung nạp được ACE inhibitors.
• Thuốc giãn mạch: Giúp cải thiện lưu thông máu và giảm áp lực lên tim.
• Thuốc chẹn thụ thể Aldosterone: Giúp giảm tích tụ natri và nước, từ đó giảm bớt gánh nặng cho tim.

3. Chăm sóc và theo dõi tại nhà

Việc theo dõi thường xuyên và tuân thủ chặt chẽ các khuyến cáo từ bác sĩ có thể giảm thiểu rủi ro biến chứng và tăng cường chất lượng cuộc sống cho người bị suy tim giai đoạn 2. Dưới đây là những vấn đề bệnh nhân và người chăm sóc cần lưu ý:

• Nghỉ ngơi hợp lý: Bệnh nhân nên có thời gian nghỉ ngơi đủ và tránh hoạt động quá sức. Việc cân bằng giữa hoạt động và nghỉ ngơi giúp hỗ trợ chức năng tim và tránh làm trầm trọng thêm tình trạng suy tim.
• Kê cao đầu khi ngủ: Để giảm thiểu các triệu chứng khó thở, đặc biệt là vào ban đêm, bệnh nhân nên ngủ với đầu giường được nâng cao. Điều này giúp giảm áp lực lên phổi và làm giảm khó thở.
• Theo dõi cân nặng hàng ngày: Tăng cân đột ngột có thể là dấu hiệu của việc tích tụ chất lỏng.
• Đo huyết áp và nhịp tim thường xuyên: Giúp phát hiện sớm các thay đổi không mong muốn.
• Giám sát lượng nước tiêu thụ: Giảm lượng nước tiêu thụ nếu có chỉ định từ bác sĩ.
• Theo dõi triệu chứng và đến khám ngay khi cần: Bệnh nhân nên ghi chép lại các dấu hiệu xảy ra hàng ngày để theo dõi sự tiến triển của bệnh. Hãy đi khám ngay khi có các triệu chứng nghiêm trọng như tăng cân đột ngột không rõ nguyên nhân, khó thở gia tăng kể cả khi nghỉ ngơi, phù nề không giảm, ho/khạc ra máu hoặc có cảm giác choáng váng thường xuyên.

4. Phẫu thuật suy tim độ 2

Trong một số trường hợp, khi điều trị nội khoa không hiệu quả, bác sĩ có thể cân nhắc đến các lựa chọn phẫu thuật như cấy máy tạo nhịp tim, phẫu thuật thay van tim hoặc thậm chí là ghép tim. Mục đích của ca mổ còn tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của suy tim.

Mỗi phác đồ điều trị suy tim độ 2 đều được cá nhân hóa dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân. Người bệnh cùng thân nhân nên tuân thủ chặt chẽ theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên môn nhằm kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe, tránh để bệnh tiến triển sang các giai đoạn nặng hơn.

Làm thế nào để ngăn ngừa suy tim độ 2 tiến triển nặng?

Để ngăn ngừa sự tiến triển của suy tim độ 2 hiệu quả không chỉ đòi hỏi sự can thiệp y tế kịp thời mà còn cần có sự tham gia tích cực từ phía bệnh nhân trong việc quản lý sức khỏe hàng ngày. Dưới đây là một số lời khuyên hữu ích cho người bệnh.

• Tránh stress: Căng thẳng kéo dài có thể gây hại cho tim. Thực hành các phương pháp giảm stress như thiền, yoga hoặc các hoạt động giải trí khác có thể giúp người bệnh cải thiện sức khỏe tim mạch.
• Kiểm soát các yếu tố nguy cơ: Bệnh nhân cần điều trị và kiểm soát hiệu quả các tình trạng sức khỏe khác như đái tháo đường, huyết áp cao và cholesterol cao.
• Thăm khám định kỳ: Người bệnh nên tái khám đều đặn để theo dõi chức năng tim và phát hiện sớm những thay đổi có thể gây hại. Việc này giúp bác sĩ điều chỉnh phác đồ điều trị khi cần thiết, đảm bảo bệnh được kiểm soát tốt nhất.
• Tiêm phòng: Các bệnh nhiễm trùng như cúm hoặc viêm phổi có thể gây áp lực lên tim. Việc tiêm phòng đầy đủ giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý có thể làm trầm trọng thêm tình trạng suy tim giai đoạn 2.

Hiểu biết về bệnh suy tim độ 2 và cách bệnh ảnh hưởng đến cơ thể có thể giúp bệnh nhân ý thức hơn về việc thay đổi lối sống và chú trọng điều trị. Sự tác động toàn diện sẽ giúp nâng cao khả năng kiểm soát bệnh và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

• Người bị suy tim sống được bao lâu và cách sống chung với bệnh?