Trên thị trường hiện nay có nhiều loại thuốc trị mất ngủ khác nhau, mỗi loại có cơ chế tác dụng, chỉ định và chống chỉ định riêng. Việc lựa chọn thuốc phù hợp cần dựa trên nguyên nhân gây mất ngủ, tình trạng sức khỏe và các yếu tố cá nhân khác. Dưới đây là một số loại thuốc trị mất ngủ phổ biến:
Thuốc an thần kinh là một nhóm thuốc tác động lên hệ thần kinh trung ương, giúp giảm hoạt động của não bộ, tạo cảm giác thư giãn, an thần và dễ đi vào giấc ngủ.
Thuốc an thần kinh tác động lên các chất dẫn truyền thần kinh trong não bộ, đặc biệt là GABA (gamma-aminobutyric acid), một chất dẫn truyền thần kinh có tác dụng ức chế hoạt động của hệ thần kinh trung ương. Bằng cách tăng cường hoạt động của GABA, thuốc an thần kinh giúp làm giảm hoạt động của não bộ, tạo cảm giác thư giãn, an thần và dễ đi vào giấc ngủ.
Phân loại:
Chỉ định:
Thuốc chống trầm cảm là loại thuốc trị mất ngủ hoạt động bằng cách tác động lên các chất dẫn truyền thần kinh trong não, đặc biệt là serotonin và noradrenaline. Sự thiếu hụt hoặc mất cân bằng các chất này được cho là nguyên nhân gây ra trầm cảm và rối loạn giấc ngủ. Thuốc chống trầm cảm giúp tăng cường nồng độ serotonin và noradrenaline, từ đó cải thiện tâm trạng, giảm lo âu và hỗ trợ giấc ngủ.
Các loại thuốc chống trầm cảm trị mất ngủ:
Prozac thuộc nhóm thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc giúp cải thiện tâm trạng
Melatonin là một hormone nội sinh được sản xuất bởi tuyến tùng trong não bộ, có vai trò quan trọng trong việc điều hòa chu kỳ giấc ngủ - thức của cơ thể. Nồng độ melatonin tăng cao vào ban đêm, báo hiệu cho cơ thể biết đã đến giờ đi ngủ, và giảm dần vào buổi sáng, giúp cơ thể tỉnh táo.
Melatonin liên kết với các thụ thể trong não, điều chỉnh nhịp sinh học và tạo điều kiện cho giấc ngủ. Bổ sung melatonin có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ ở những người bị mất ngủ do rối loạn nhịp sinh học, như lệch múi giờ, làm việc theo ca, hoặc người mù.
Thuốc trị mất ngủ Melatonin được bào chế dưới nhiều dạng khác nhau như viên nén, viên nang, dạng ngậm dưới lưỡi, dạng xịt... Liều dùng melatonin thường được khuyến cáo là 0.5-3mg, uống trước khi đi ngủ khoảng 1-2 giờ. Tuy nhiên, liều dùng cụ thể cần được điều chỉnh theo chỉ định của bác sĩ, tùy thuộc vào tình trạng mất ngủ và đặc điểm cá nhân của từng người.
Chỉ định và chống chỉ định: Melatonin thường được chỉ định cho các trường hợp mất ngủ do rối loạn nhịp sinh học, như lệch múi giờ, làm việc theo ca, hoặc người mù. Ngoài ra, melatonin cũng có thể được sử dụng trong một số trường hợp mất ngủ khác, nhưng cần có sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ.
Melatonin chống chỉ định cho phụ nữ mang thai và cho con bú, trẻ em, người bị bệnh tự miễn, người bị trầm cảm, hoặc người đang sử dụng một số loại thuốc như thuốc chống đông máu, thuốc chống co giật, thuốc tránh thai,...
Bổ sung melatonin có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ
Cơ chế tác dụng của thuốc kháng histamine trong việc cải thiện giấc ngủ liên quan đến khả năng ức chế histamine, một chất dẫn truyền thần kinh có vai trò trong việc duy trì sự tỉnh táo.
Thuốc kháng histamine được phân thành hai thế hệ:
Thuốc kháng histamine chỉ nên được sử dụng để điều trị mất ngủ ngắn hạn và nhẹ, không quá 2 tuần. Liều dùng phụ thuộc vào loại thuốc và độ tuổi của bệnh nhân. Thường bắt đầu với liều thấp nhất có hiệu quả và tăng dần liều nếu cần thiết.
Người bệnh nên thận trọng khi dùng thuốc trị mất ngủ
Việc sử dụng thuốc trị mất ngủ có thể là một giải pháp hiệu quả trong một số trường hợp, nhưng cần được sử dụng dưới sự giám sát của bác sĩ. Bên cạnh đó, việc kết hợp các phương pháp điều trị khác và thực hành vệ sinh giấc ngủ tốt cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện giấc ngủ một cách toàn diện.