Mặc cảm về ngoại hình là một dạng rối loạn tâm thần hiếm gặp khiến người mắc phải luôn cảm thấy không hài lòng với vẻ bề ngoài của mình. Chứng rối loạn này khiến người bệnh luôn chú ý tới những khuyết điểm về ngoại hình như vóc dáng, làn da mái tóc kể cả nhưng chi tiết nhỏ như móng tay, móng chân.
Họ thường cảm thấy căng thẳng, lo lắng và thậm chí sợ hãi trước viễn cảnh người khác sẽ chú ý đến những khiếm khuyết này, mặc dù chúng có thể là rất nhỏ nhặt. Để giải tỏa lo lắng, người bệnh thường tìm đến các phương pháp làm đẹp, thậm chí cả phẫu thuật thẩm mỹ. Tuy nhiên, sau khi thực hiện các biện pháp này, người bệnh vẫn tiếp tục cảm thấy bất an và lại tìm kiếm những khuyết điểm mới để lo lắng.
Hiện nay, nguyên nhân gây ra chứng sợ xấu vẫn chưa được làm rõ, tuy nhiên một số yếu tố có thể liên quan đến việc hình thành của chứng rối loạn này có thể nhắc đến như:
Hội chứng sợ xấu xuất hiện khi người bệnh quá tập trung vào các khiếm khuyết về ngoại hình và thường phóng đại nỗi sợ này lên. Theo thống kê, hơn 50% những người bị chứng rối loạn này có xu hướng can thiệp dao kéo trên cơ thể, 15% người bệnh thường hay đi đến các phòng khám da liễu để chăm sóc da. Điều này không chỉ gây ra căng thẳng trong cuộc sống mà còn ảnh hưởng đến tài chính của họ.
Hiểu biết về hội chứng sợ xấu vẫn còn hạn chế trong xã hội hiện nay, khi nhiều người cho rằng đó chỉ là sự chú trọng đến hình thức bên ngoài. Thực tế, việc người bệnh quá quan tâm đến ngoại hình là để giảm cảm xúc lo lắng, sợ hãi khi tự ngắm mình trong gương.
Mặc cảm về ngoại hình khiến người bệnh luôn sống trong tâm trạng căng thẳng, lo âu, sợ hãi khi bị phê phán. Nếu không được điều trị, những cảm xúc tiêu cực này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như rối loạn lo âu, trầm cảm hoặc rối loạn ăn uống.
Ngoài ra, người mắc hội chứng sợ xấu còn phải đối mặt với các vấn đề như sức khỏe, cân nặng, biến chứng từ việc nghiện phẫu thuật thẩm mỹ. Dành quá nhiều thời gian cho các biện pháp làm đẹp cũng ảnh hưởng đến học tập, công việc và khiến người bệnh gặp khó khăn trong duy trì, xây dựng các mối quan hệ thân thiết.
Việc đầu tư vào phẫu thuật thẩm mỹ khi thu nhập quá thấp không đủ trang trải cuộc sống đã vô tình tạo nên áp lực tài chính cho người bệnh. Sự mất ổn định này có thể dẫn đến các cảm xúc tiêu cực từ đó dẫn đến tâm trạng bi quan và có suy nghĩ tự tử, tự huỷ hoại bản thân.
Để tránh những hậu quả tiềm ẩn kéo dài, việc nhanh chóng thăm khám và điều trị cho những người cảm thấy mất tự tin về ngoại hình là cực kỳ quan trọng. Hiện nay, các bác sĩ chẩn đoán chứng sợ xấu được dựa vào tiêu chuẩn DSM-5 hoặc ICD-10 và thông qua triệu chứng lâm sàng để xác định bệnh lý.
Để đối phó với chứng mặc cảm về ngoại hình, việc kết hợp trị liệu tâm lý và sử dụng thuốc là rất cần thiết. Tuy vậy, để vượt qua chứng sợ xấu yếu tố quan trọng nhất là người bệnh cần phải thay đổi suy nghĩ và chấp nhận bản thân với những đặc điểm không hoàn hảo và tìm kiếm nguồn tích cực mới trong cuộc sống.
Trị liệu tâm lý đóng vai trò rất quan trọng trong việc can thiệp hội chứng sợ xấu. Mục tiêu của phương pháp này là giúp bệnh nhân điều chỉnh quan niệm và suy nghĩ về cái đẹp. Chuyên gia sẽ hướng dẫn bệnh nhân nhận thức rằng tính cách và khả năng của họ mới thực sự quan trọng, còn ngoại hình chỉ là một phần nhỏ trong cuộc sống và công việc.
Ngoài ra, các chuyên gia tâm lý sẽ giúp bệnh nhân nhận ra rằng, tất cả mọi người ai cũng có khuyết điểm trên cơ thể và điều này là bình thường. Thay đổi cách suy nghĩ của người mắc chứng sợ xấu, giúp họ giảm bớt lo lắng về nhược điểm về ngoại hình và làm giảm tình trạng sợ hãi khi nhận lời phê phán từ người khác.
Trung tâm Tâm lý Trị liệu NHC Việt Nam là một địa điểm chuyên về việc áp dụng phương pháp nhận thức - hành vi (CBT) để giúp khách hàng vượt qua chứng mặc cảm về ngoại hình. Tại đây, các chuyên gia tâm lý đào tạo và có kinh nghiệm sẽ làm việc cùng khách hàng để hiểu rõ nguyên nhân gây ra bệnh lý này từ đó đưa ra những liệu trình phù hợp cho từng cá nhân.
Liệu pháp nhận thức - hành vi (CBT) tại NHC tập trung vào việc giúp khách hàng điều chỉnh suy nghĩ và nhận thức, từ đó giảm bớt cảm xúc tiêu cực và thay đổi hành vi phản ứng. Thông qua phương pháp này, khách hàng có thể hiểu rõ hơn về chứng mặc cảm về ngoại hình của chính bản thân và học cách xử lý chúng một cách tích cực hơn.
Với phương pháp này, khách hàng có cơ hội loại bỏ những gánh nặng "vô hình" và tìm lại sự thoải mái và lạc quan trong tâm thể.
Bên cạnh việc điều chỉnh những quan niệm sai lầm, các chuyên gia tại Trung tâm Tâm lý Trị liệu NHC Việt Nam cũng sẽ hướng dẫn khách hàng nhận thức rằng giá trị của họ không hoàn toàn phụ thuộc vào ngoại hình từ đó học cách yêu thương bản thân dù trên cơ thể có nhiều khuyết điểm.
Ngoài ra, liệu pháp CBT tại NHC cũng có khả năng giảm các triệu chứng của các rối loạn tâm thần phổ biến khác như rối loạn ăn uống, trầm cảm và rối loạn lo âu từ đó mang lại sự tự tin và hạnh phúc cho khách hàng.
.TRUNG TÂM TÂM LÝ TRỊ LIỆU NHC VIỆT NAM:
Sự mất cân bằng trong các chất dẫn truyền thần kinh là nguyên nhân trực tiếp gây ra cảm giác lo lắng, căng thẳng về khiếm khuyết ngoại hình. Do đó, việc sử dụng thuốc là cần thiết để kiểm soát những triệu chứng này.
Thuốc không chỉ giúp làm dịu tinh thần và phòng ngừa tình trạng hoảng loạn trong quá trình điều trị mà còn có thể nâng cao chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Đối với những người mắc phải nhiều rối loạn tâm thần khác nhau, việc sử dụng thuốc thường được xem là phương pháp chính song song với trị liệu tâm lý.
Một số loại thuốc được sử dụng trong việc điều trị chứng sợ xấu bao gồm:
Tự khắc phục tại nhà là phương pháp an toàn, hỗ trợ cho những bệnh nhân có triệu chứng nhẹ và có khả năng tự chữa lành tốt. Một số cách tự chữa lành có thể nhắc đến như:
Mặc cảm về ngoại hình đã trở thành một thách thức lớn đối với hàng triệu người trên khắp thế giới. Tuy nhiên, chìa khóa để vượt qua nỗi mặc cảm này không phải là cố gắng tuân theo những tiêu chuẩn không thực tế mà là việc xây dựng sự tự tin từ bên trong và tự biết cách chăm sóc chính mình. Khi dành thời gian để hiểu và yêu quý, trân trọng những phẩm chất tích cực của bản thân, chúng ta sẽ tạo ra một cuộc sống ý nghĩa và hạnh phúc hơn.
Bạn có thể quan tâm: