Ù tai chóng mặt cảnh báo điều gì? Cách điều trị và phòng tránh

Tình trạng ù tai chóng mặt xảy ra ở nhiều người

Ù tai chóng mặt xảy ra phổ biến ở nhiều người. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng này thường xuyên. Đặc trưng là tình trạng nghe thấy âm thanh như tiếng vo ve, tiếng rít trong đầu, tai lùng bùng, khó chịu. Ù ở một hoặc cả hai bên tai, thính lực giảm sút tạm thời kèm theo chóng mặt. 

Ù tai chóng mặt không phải là bệnh mà là triệu chứng của một vấn đề nào đó. Tình trạng này có thể xảy ra do uống rượu bia, say tàu xe, uống thuốc quá liều… Tuy nhiên, nếu các triệu chứng này thường xuất hiện, đây là dấu hiệu cảnh báo bất thường của cơ thể. 

Chóng mặt ù tai đôi khi là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng như hội chứng đau nửa đầu Migraine, bệnh huyết áp, rối loạn tiền đình, bệnh về cột sốt, tai - mũi - họng. Thậm chí có thể là dấu hiệu của bệnh u não, phình mạch trong não hoặc đột quỵ… 

Ù tai chóng mặt cảnh báo điều gì?

Ù tai chóng mặt là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm, cần đặc biệt cảnh giác. Nếu triệu chứng này đi kèm với các dấu hiệu bất thường khác, người bệnh nên nhanh chóng thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị. 

Một số vấn đề của cơ thể có xuất hiện triệu chứng ù tai, chóng mặt bao gồm:

1. Thiếu máu não

Thiếu máu não (thiểu năng tuần hoàn não) là tình trạng lượng máu lưu thông lên não suy giảm, không đáp ứng đủ nhu cầu oxy và dưỡng chất. Nguyên nhân của tình trạng này là do các vấn đề về chức năng và cấu trúc tim. Thường xảy ra ở người cao tuổi, người làm việc trí óc với công việc có cường độ căng thẳng cao, người có lối sống thụ động hoặc mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, huyết áp…

Bệnh đặc trưng bởi các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, ù tai xuất hiện đột ngột. Người bệnh bị suy nhược cơ thể, đau nhói một vùng cố định trên đầu rồi lan ra khắp đầu. Đôi khi gây nhìn đôi, giảm thị lực, nói lắp, mất thăng bằng, giảm khả năng phối hợp…

2. Hội chứng đau nửa đầu Meniere

Bệnh Meniere là chứng rối loạn tai trong có thể xảy ra ở cả người lớn lẫn trẻ em, phổ biến nhất là người từ 20 - 50 tuổi. Bệnh đặc trưng bởi những cơn chóng mặt tự phát, kèm theo ù tai, mất thính lực, cảm giác đầy tai, bản thân bị đu đưa, quay tròn nhiều lần. 

Nguyên nhân của bệnh là do sự tích tụ nội dịch không rõ. Các yếu tố nguy cơ gồm dị ứng, tiền sử gia đình, chấn thương ở đầu hoặc tai, rối loạn tự miễn… 

Triệu chứng thường gặp:

• Đặc trưng là chóng mặt, ù tai, nghe kém 
• Chứng ù tai có thể là tiếng ù liên tục hoặc ngắt quãng, âm thanh như tiếng rít, tiếng gầm, tiếng huýt sáo
• Trước và trong đợt ù tai có cảm giác đầy và nặng tai, nhạy cảm với âm thanh lớn
• Trong cơn ù tai âm thanh nghe được lúc được lúc mất
• Chóng mặt đột ngột có thể kèm theo buồn nôn và nôn, cảm giác đồ đạc chuyển động quanh mình, thường kéo dài từ 20 phút - 4 giờ…

3. Rối loạn tiền đình

Ù tai chóng mặt có thể là dấu hiệu cảnh báo rối loạn tiền đình. Tiền đình nằm sau ốc tai, có vai trò duy trì sự cân bằng của cơ thể. Khi cơ quan này bị tổn thương, sẽ ảnh hưởng đến vùng tai, tác động đến quá trình truyền âm thanh từ tai lên não. 

Khi bị rối loạn tiền đình, người bệnh dễ bị chóng mặt, lùng bùng trong tai, cảm giác trong tai có tiếng kêu. Ngoài ra, bệnh có thể gây ra một số triệu chứng khác như quay cuồng, chao đảo, choáng váng, dễ bị mất thăng bằng, nghe kém, nhạy âm thanh lớn, khó tập trung, lo lắng quá mức… 

4. U dây thần kinh số 8

U dây thần kinh số 8 là tình trạng khối u xuất hiện ở vùng góc cầu tiểu não. Đa phần các trường hợp mắc bệnh là lành tính. Tuy nhiên, nếu khối u phát triển nhanh, lan rộng, bệnh nhân có thể hôn mê, nằm liệt giường thậm chí tử vong. 

Bệnh đặc trưng với triệu chứng ù tai, chóng mặt, hay bị mất thăng bằng. Thính lực giảm dần theo thời gian và gây điếc một bên tai. Khi khối u to, có thể gây đau đầu, buồn nôn, phù gai thị, khó nuốt khó nói…

5. Bệnh huyết áp

Cao huyết áp hoặc hạ huyết áp đều gây đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, ù tai. Huyết áp là áp lực của dòng máu lên thành mạch. Khi huyết áp tăng, áp lực máu tới tai lớn, gây triệu chứng ù tai, chóng mặt, mất ngủ nhẹ. Nhiều trường hợp còn gặp phải các triệu chứng như nôn ói, da xanh tái, đánh trống ngực, đau nhói vùng tim… 

Trong khi đó, hạ huyết áp là tình trạng lượng máu bơm lên tai thấp, ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Người bị hạ huyết áp cũng dễ bị hoa mắt, chóng mặt, tai có tiếng vù vù. Ngoài ra còn kèm theo buồn nôn, mờ mắt, da lạnh ẩm, nhịp tim nhanh, đau đầu dữ dội. 

6. Đột quỵ

Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là tình trạng tổn thương não do thiếu máu não hoặc xuất huyết não. Bệnh thường xuất hiện ở người thừa cân, béo phì, thường sử dụng thuốc lá, ít vận động, ăn nhiều thực phẩm nhiều dầu mỡ, chứa hàm lượng cholesterol cao. 

Đau đầu, chóng mặt, ù tai đột ngột là dấu hiệu thường gặp ở bệnh đột quỵ. Người bệnh có thể bị đau đầu, suy giảm thị lực, méo mặt, tê yếu một bên cơ thể, lưỡi tê cứng, nói ngọng, rối loạn trí nhớ… 

Cách điều trị ù tai chóng mặt 

Tùy vào nguyên nhân, mức độ và tình trạng bệnh mà có cách xử lý phù hợp khi bị ù tai chóng mặt. Cách xử lý khi gặp phải tình trạng này như sau:

1. Đối với trường hợp nhẹ

Đối với những trường hợp triệu chứng nhẹ, không kèm theo các triệu chứng bất thường khác. Người bệnh nên:

• Ngồi hoặc nằm xuống để nghỉ ngơi, ngồi từ từ, nhẹ nhàng, không thay đổi tư thế đột ngột
• Nhắm mắt hoặc giữ mắt cố định trên một vật thể cố định, không di chuyển
• Giữ cổ và đầu cố định, không di chuyển một cách nhanh chóng
• Trường hợp bạn cần di chuyển nên đứng và đi một cách từ từ, cẩn thận
• Nên bật nhạc êm dịu, nhạc cổ điển nhẹ nhàng để giúp cải thiện tình trạng ù tai. 

Sau khi tình trạng ù tai, chóng mặt được cải thiện, người bệnh nên tìm hiểu nguyên nhân gây ra triệu chứng này. Tốt nhất nên thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị. 

2. Đối với trường hợp nghiêm trọng

Nhanh chóng gọi cho 115 hoặc gọi người giúp đỡ. Người bệnh cần được đưa ngay đến bệnh viện để được điều trị kịp thời. Các phương pháp điều trị ù tai chóng mặt như sau:

• Đối với bệnh Meniere: Bệnh nhân có thể được điều trị bằng thuốc (thuốc ức chế tiền đình, thuốc lợi tiểu, thuốc corticosteroid), điều trị bằng liệu pháp nhận thức hoặc phẫu thuật với các trường hợp nghiêm trọng. 
• Bệnh rối loạn tiền đình: Bệnh được điều trị bằng cách làm giảm triệu chứng và phục hồi chức năng tiền đình. Người bệnh cần luyện tập các bài tập rèn luyện não bộ kết hợp với thuốc điều trị theo đơn của bác sĩ. Có thể được điều trị bằng nghiệm pháp tái định vị sỏi tai hoặc điều trị bằng phương pháp phẫu thuật nhằm phục hồi chức năng tiền đình. 
• Bệnh cao huyết áp: Bệnh thường được điều trị bằng các loại thuốc như thuốc chẹn canxi, thuốc ức chế beta, thuốc ức chế men chuyển, thuốc chặn Alpha-2… Ngoài ra, người bệnh cần điều chỉnh lối sống, xây dựng chế độ ăn uống khoa học lành mạnh.
• Thiểu năng tuần hoàn não: Người bệnh được điều trị bằng cách điều trị nguyên nhân kết hợp cùng thuốc tăng cường tuần hoàn não. Các thuốc được sử dụng là acetyl DL leucin, piracetam, cinnarizin, thuốc bảo vệ thần kinh… 

Người bị ù tai chóng mặt kèm theo các dấu hiệu nghi ngờ bị đột quỵ cần được nhanh chóng đưa đến bệnh viện để được cấp cứu kịp thời. Đột quỵ não vô cùng nguy hiểm, bệnh có tỷ lệ tử vong cao, cần sớm được phát hiện và điều trị. 

3. Cách giảm ù tai tại nhà 

Để giảm ù tai chóng mặt tại nhà, bạn có thể áp dụng các phương pháp sau:

• Thay đổi lối sống: Tránh căng thẳng, mệt mỏi, giữ tinh thần lạc quan, thoải mái. Hạn chế sử dụng rượu bia, chất kích thích, hạn chế thay đổi tư thế đột ngột. 
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học: Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, các thực phẩm giàu magie, kẽm, kali… Hạn chế ăn nhiều đường nhiều muối, các thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa…

Cách phòng ngừa ù tai chóng mặt 

Ù tai chóng mặt có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Để phòng ngừa tình trạng này, chúng ta nên:

• Xây dựng chế độ ăn uống cân đối, khoa học, tăng cường ăn nhiều rau xanh, trái cây
• Duy trì cân nặng ở mức cân đối, hợp lý, giảm cân nếu thừa cân béo phì
• Tập thể dục thể thao đều đặn, đúng cách để tăng cường sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật
• Ngủ đúng giờ, đủ giấc, đảm bảo chất lượng giấc ngủ. Tránh thức khuya, ngủ không sâu giấc để không ảnh hưởng đến sức khỏe. 
• Cân đối giữa thời gian nghỉ ngơi và làm việc, tránh tình trạng căng thẳng, mệt mỏi quá mức
• Giữ tinh thần thư giãn, thoải mái, kiểm soát cảm xúc, loại bỏ các suy nghĩ tiêu cực
• Tránh sử dụng rượu bia, thuốc lá, chất kích thích gây nguy hại sức khỏe
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ 2 lần/năm để sớm phát hiện các bệnh lý nguy hiểm. 

Ù tai chóng mặt không phải là bệnh mà là triệu chứng cảnh báo một vấn đề nào đó của cơ thể. Tùy thuộc vào nguyên nhân, triệu chứng và mức độ bệnh mà chúng ta có cách xử lý phù hợp. Nếu tình trạng này nghiêm trọng, thường xảy ra, bệnh nhân nên nhanh chóng thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán, điều trị. 

>> Tham khảo thêm:

• 6 cách chữa ù tai bằng đông y hiệu nghiệm, lành tính
• 11 cách chữa ù tai tại nhà đơn giản, hiệu quả nhanh