Chủ nhật, 07/07/2024, 06:06

Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD): Triệu chứng và Cách can thiệp

Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) là một loại trầm cảm có tính chất theo mùa, gây ra tâm trạng chán nản kéo dài và ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày. Hiện nay nghiên cứu khoa học đã tìm ra nhiều biện pháp điều trị giúp chăm sóc tốt tinh thần và cải thiện chất lượng sống cho người bệnh.
Rối loạn cảm xúc theo mùa thường xảy ra khi có sự thay đổi mùa trong năm.
Rối loạn cảm xúc theo mùa thường xảy ra khi có sự thay đổi mùa trong năm.

Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) là gì?

Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) là một loại trầm cảm theo như phân loại của Hiệp hội Tâm thần Hoa Kỳ, được gây ra bởi sự thay đổi của các mùa trong năm, thường là khi mùa thu bắt đầu. Chứng trầm cảm theo mùa này trở nên trầm trọng hơn vào cuối mùa thu hoặc đầu mùa đông.

Một số người mắc một dạng SAD hiếm gặp được gọi là “trầm cảm mùa hè”. Nó bắt đầu vào cuối mùa xuân hoặc đầu mùa hè và kết thúc vào mùa thu.

Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) phổ biến hơn ở những người từ 18 đến 30 tuổi và chủ yếu xuất hiện ở nữ giới. Theo Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia, các triệu chứng SAD bắt đầu từ tháng 11, tăng dần trong những tháng mùa đông cho đến tháng 3 năm sau và xảy ra trong ít nhất hai năm liên tiếp. 

Triệu chứng của rối loạn cảm xúc theo mùa

Các triệu chứng của rối loạn cảm xúc theo mùa thường khá nhẹ vào đầu mùa thu. Chúng có thể trở nên tồi tệ hơn khi mùa đông đến và lượng ánh sáng mặt trời giảm đi. Tuy nhiên, tính chất và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng SAD sẽ khác nhau ở mỗi người.

Người bệnh thường cảm thấy chán nản và mất hứng thú
Người bệnh thường cảm thấy chán nản và mất hứng thú
  • Cảm thấy buồn hoặc có tâm trạng chán nản.
  • Mất hứng thú hoặc niềm vui trong các hoạt động yêu thích trước đây.
  • Thay đổi khẩu vị, thường ăn nhiều hơn và thèm carbohydrate.
  • Thay đổi giấc ngủ, thường ngủ quá nhiều.
  • Mất năng lượng hoặc mệt mỏi mặc dù có nhiều thời gian ngủ.
  • Tăng hoạt động thể chất bất thường hoặc nói chậm lại một cách nghiêm trọng.
  • Cảm thấy bản thân vô dụng hoặc cảm giác tội lỗi.
  • Khó suy nghĩ, tập trung hoặc đưa ra quyết định.
  • Suy nghĩ về cái chết hoặc có hành vi tự sát.

Những người bị “trầm cảm mùa hè” có thể gặp phải các triệu chứng sau đây:

  • Trở nên kích động và bồn chồn.
  • Cảm thấy lo lắng.
  • Giảm sự thèm ăn và giảm cân.
  • Có hành vi bạo lực.
  • Trở nên khó ngủ hoặc mất ngủ.

Rối loạn cảm xúc theo mùa - Nguyên nhân do đâu?

Nguyên nhân cụ thể của chứng trầm cảm theo mùa vẫn chưa được làm rõ. Nhưng có một số yếu tố được đề xuất trong việc chẩn đoán bệnh bao gồm:

  • Đồng hồ sinh học: Mức độ ánh sáng mặt trời giảm vào mùa thu và mùa đông có thể gây ra chứng SAD. Sự giảm ánh sáng mặt trời này có thể làm gián đoạn đồng hồ bên trong cơ thể bạn và dẫn đến cảm giác trầm cảm.
  • Mức độ serotonin: Sự sụt giảm serotonin - chất hóa học dẫn truyền thần kinh ảnh hưởng đến tâm trạng, có thể gây ra trầm cảm dẫn đến rối loạn cảm xúc theo mùa.
  • Mức độ melatonin: Việc thiếu ánh sáng mặt trời có thể kích thích sản xuất quá nhiều melatonin, một chất chịu trách nhiệm chất lượng giấc ngủ và tâm trạng của người bệnh. Điều này phá vỡ sự cân bằng mức độ melatonin trong cơ thể, gây ra chứng SAD.
  • Thiếu vitamin D: Một số vitamin D được sản xuất ở da khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời giúp tăng cường hoạt động serotonin. Ít ánh sáng mặt trời hơn và không nhận đủ vitamin D từ thực phẩm có thể dẫn đến lượng vitamin D trong cơ thể thấp và gây ra chứng triệu chứng bệnh.
Mọi người mắc bệnh rối loạn cảm xúc theo mùa do thiếu vitamin D
Mọi người mắc bệnh rối loạn cảm xúc theo mùa do thiếu vitamin D

Chẩn đoán rối loạn cảm xúc theo mùa

Để giúp chẩn đoán rối loạn cảm xúc theo mùa, các chuyên gia thường thực hiện công việc đánh giá kỹ lưỡng như sau:

  • Bài kiểm tra thể chất: Chuyên gia có thể khám và hỏi những câu hỏi chuyên sâu về sức khỏe người bệnh. Trong một số trường hợp, trầm cảm có thể liên quan đến vấn đề sức khỏe thể chất tiềm ẩn.
  • Xét nghiệm: Bác sĩ có thể thực hiện xét nghiệm máu gọi là công thức máu toàn bộ (CBC) hoặc kiểm tra tuyến giáp bệnh nhân để đảm bảo nó hoạt động bình thường.
  • Đánh giá tâm lý: Để kiểm tra các dấu hiệu trầm cảm, chuyên gia sức khỏe tâm thần sẽ hỏi về các triệu chứng, suy nghĩ, cảm xúc và kiểu hành vi của người bệnh thông qua bảng biểu câu hỏi.

Chẩn đoán về bệnh được xác nhận khi người bị rối loạn cảm xúc theo mùa đáp ứng bốn tiêu chí sau đây:

  • Các giai đoạn trầm cảm phát triển vào một thời điểm cụ thể trong năm.
  • Thuyên giảm hưng cảm hoặc hưng cảm nhẹ vào một thời điểm đặc trưng trong năm.
  • Tình trạng bệnh phải kéo dài 2 năm mà không mắc trầm cảm nặng cùng lúc.
  • Giai đoạn trầm cảm theo mùa này nhiều hơn trong suốt cuộc đời của bệnh nhân. 

Các cách can thiệp rối loạn cảm xúc theo mùa 

Các phương pháp điều trị rối loạn cảm xúc theo mùa tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Giống như bất kỳ vấn đề sức khỏe tâm thần nào, không có phương pháp điều trị nào phù hợp cho tất cả mọi người. Tuy nhiên các chuyên gia, bác sĩ chuyên khoa có thể khuyến nghị một số biện pháp sau đây:

Chuyên gia khám phá ra nhiều biện pháp can thiệp rối loạn cảm xúc theo mùa
Chuyên gia khám phá ra nhiều biện pháp can thiệp rối loạn cảm xúc theo mùa

1. Liệu pháp ánh sáng

Nền tảng chính của điều trị SAD mùa đông là liệu pháp ánh sáng, hay còn gọi là liệu pháp quang học. Liệu pháp này nhằm mục đích thay thế ánh sáng ban ngày bị thiếu trong mùa đông thông qua tiếp xúc với ánh sáng nhân tạo bắt chước ánh sáng tự nhiên ngoài trời. Việc tiếp xúc với chúng hàng ngày có thể ức chế sự tiết melatonin của não giúp người bệnh tỉnh táo hơn, bớt buồn ngủ và u sầu.

Liệu pháp ánh sáng đã được chứng minh là có hiệu quả trong 85% trường hợp trầm cảm theo mùa. Tuy nhiên, thời gian tiếp xúc cần thiết có thể thay đổi tùy theo triệu chứng và nhịp sinh học của người bệnh. Vì vậy cần có sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia sức khỏe tâm thần để tìm ra liều lượng phù hợp. 

Để duy trì lợi ích của liệu pháp và ngăn ngừa bệnh tái phát, việc điều trị thường được tiếp tục trong suốt mùa đông. Bắt đầu trị liệu bằng ánh sáng trước khi xuất hiện các triệu chứng vào mùa thu thậm chí có thể giúp ngăn ngừa chứng trầm cảm theo mùa tốt hơn.

2. Thuốc điều trị

Thuốc chống trầm cảm thường được sử dụng để điều trị trầm cảm theo mùa. Bupropion XL hiện là loại thuốc duy nhất được FDA phê chuẩn đặc biệt để ngăn ngừa các giai đoạn trầm cảm nặng ở những người bị SAD.

Thuốc chống trầm cảm thường chỉ được kê đơn cho người có triệu chứng rối loạn cảm xúc theo mùa nghiêm trọng do có ít bằng chứng cho thấy chúng có hiệu quả. Có thể mất từ ​​​​4 - 6 tuần để thuốc phát huy hết tác dụng. Điều quan trọng là phải tiếp tục dùng thuốc theo quy định của bác sĩ ngay cả khi tình trạng bệnh được cải thiện.

3. Tâm lý trị liệu

Trong cuộc sống hàng ngày, rất nhiều người phải đối mặt với trầm cảm theo mùa, một trạng thái tâm lý gây ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần cũng như sự tự tin của người bệnh. Do đó, việc tìm kiếm sự hỗ trợ từ trị liệu tâm lý là rất quan trọng để giúp bệnh nhân vượt qua khó khăn này và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn. 

Nhận thức sâu sắc về những khó khăn và thách thức mà rối loạn cảm xúc theo mùa mang lại cho người bệnh, Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam trở thành địa chỉ uy tín hàng đầu trong việc chữa trị chứng bệnh này. Tại đây, bệnh nhân không chỉ được đón nhận với tinh thần thoải mái mà còn được tiếp cận với những phương pháp trị liệu tiên tiến nhất.

NHC Việt Nam giúp chữa lành tâm bệnh và cải thiện chất lượng sống
NHC Việt Nam giúp chữa lành tâm bệnh và cải thiện chất lượng sống

Khi có sự thay đổi mùa trong năm, nhiều người phải trải qua biến động cảm xúc không lường trước được. Những cảm giác bất ổn, lo âu hoặc trầm cảm có thể xuất hiện và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. 

Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam tiếp cận vấn đề này bằng cách tạo ra không gian gần gũi và thân thiện, giúp khách hàng cảm thấy thoải mái khi chia sẻ về những cảm xúc và suy nghĩ của mình. Thông qua đó bệnh nhân có thể mở lòng và chia sẻ một cách trung thực, giúp cho quá trình chữa trị trở nên hiệu quả hơn.

Tiếp đến các chuyên gia tâm lý tại đây sẽ tiến hành một cuộc đánh giá toàn diện về tình trạng cảm xúc của khách hàng, bao gồm cả những yếu tố về môi trường và di truyền. Sau đó, chuyên gia sẽ tạo ra một kế hoạch trị liệu cá nhân hóa dựa trên nhu cầu và mục tiêu cụ thể của từng người.

Một trong những điểm mạnh của Trung tâm là đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và am hiểu sâu sắc về các rối loạn cảm xúc. Các chuyên gia tại đây không chỉ là những người giỏi về kiến thức mà còn có khả năng lắng nghe và đồng cảm với khách hàng, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phục hồi tinh thần.

Không chỉ dừng lại ở việc kiểm soát các triệu chứng, Trung tâm còn tập trung vào việc xây dựng nhận thức sâu sắc về bản thân. Việc giúp khách hàng hiểu rõ hơn về nguyên nhân gốc rễ của rối loạn cảm xúc mà mình đang phải đối mặt tạo ra cơ hội để thay đổi và phát triển.

Đồng thời, NHC Việt Nam còn hướng dẫn khách hàng về cách quản lý cảm xúc và áp dụng các kỹ năng tự chăm sóc tinh thần trong cuộc sống hàng ngày. Việc này không chỉ giúp khách hàng kiểm soát tốt hơn những biến động tâm lý mà còn tạo ra những thói quen tích cực, góp phần vào việc duy trì sức khỏe tinh thần trong dài hạn.

Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam tư vấn và điều trị hiệu quả rối loạn cảm xúc theo mùa
Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam tư vấn và trị liệu hiệu quả rối loạn cảm xúc theo mùa

Với một môi trường an toàn và chuyên nghiệp, Trung tâm Tâm lý trị liệu NHC Việt Nam đã và đang là điểm đến lý tưởng cho những người đang trải qua rối loạn cảm xúc theo mùa. Chất lượng và sự chăm sóc tận tình ở đây không chỉ giúp khách hàng vượt qua khó khăn mà còn giúp tìm lại niềm thăng hoa trong cuộc sống.

Nếu nhận thấy bạn hoặc người thân gặp vấn đề về chứng rối loạn cảm xúc theo mùa, hãy liên hệ trực tiếp với Trung tâm để được tư vấn và giải đáp cụ thể.

TRUNG TÂM TÂM LÝ TRỊ LIỆU NHC VIỆT NAM:

  • Cơ sở 1: Số 11 ngõ 83 Trần Duy Hưng, Trung Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội (Xem bản đồ)
  • Cơ sở 2: Số 37 Thâm Tâm, Yên Hoà, Cầu Giấy, Hà Nội
  • Cơ sở 3: Số 18 Phan Chu Trinh, Phường 13, quận Bình Thạnh, TP Hồ Chí Minh (Xem bản đồ)
  • Cơ sở 4: Số 107 Hoàng Hoa Thám, Phường 6, quận Bình Thạnh, TP.Hồ Chí Minh (Xem bản đồ)
  • Hotline: 096 589 8008
  • Website: tamlytrilieunhc.com
  • Fanpage: fb.com/tamlytrilieunhc

4. Ngăn ngừa rối loạn cảm xúc theo mùa

Ngay sau khi bác sĩ chẩn đoán rối loạn cảm xúc theo mùa, người bệnh có thể thực hiện các bước để quản lý bệnh tốt hơn hoặc kể cả sau điều trị để ngăn bệnh tái phát.

  • Dành thời gian ở bên ngoài mỗi ngày, ngay cả khi trời nhiều mây. 
  • Tăng lượng ánh sáng tự nhiên trong nhà và nơi làm việc bằng cách mở rèm và ngồi gần cửa sổ.
  • Bổ sung thực phẩm dinh dưỡng với đầy đủ vitamin, giàu chất béo omega-3 và khoáng chất.
  • Cố gắng tập thể dục ít nhất 30 phút vào ba ngày một tuần.
  • Luôn tham gia vào mạng xã hội và các hoạt động gặp gỡ thường xuyên với bạn bè, người thân.
  • Luôn bổ sung vitamin D để cải thiện các triệu chứng.
  • Tránh xa rượu và ma túy bởi chúng có thể làm trầm trọng thêm tình trạng trầm cảm.
  • Cố gắng kiên nhẫn và tập trung vào những điều tích cực.
Thực hành kỹ năng tự chăm sóc để bảo vệ bản thân trước vấn đề tâm lý
Thực hành kỹ năng tự chăm sóc để bảo vệ bản thân trước vấn đề tâm lý

Rối loạn cảm xúc theo mùa có thể gây ra nhiều thách thức đối với tâm trí và cảm xúc của mỗi người. Tuy nhiên thông qua sự hỗ trợ và điều trị chuyên nghiệp, chất lượng sống của bệnh nhân có thể được cải thiện đáng kể. Việc này không chỉ mang lại sự cân bằng và hạnh phúc mà còn giúp người bệnh tự tin đối mặt với mọi thử thách trong cuộc sống.

Có thể bạn quan tâm:

Liên kết

1148/SYT-NV

Phúc đáp xin chủ trương mua thuốc gây mê phục vụ cấp cứu và điều trị

Thời gian đăng: 08/04/2023

lượt xem: 753 | lượt tải:49
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây